Para, kıymetli evrak, altın, gümüş, değerli taş, antika veya süs eşyası gibi kıymetli şeyler hariç olmak üzere, borçlu ve aynı çatı altında yaşayan aile bireylerine ait kişisel eşya ile ailenin ortak kullanımına hizmet eden tüm ev eşyası,

İcra ve İflas Kanunu’nun 82. Maddesinde haczi mümkün olmayan mallar düzenlenmiştir. Bunun yanında çeşitli kanun hükümleriyle de haczi mümkün olmayan mallara ilişkin düzenlemeler yapılmıştır. İcra dairesi tarafından haczedilmiş olan bir malın 82. maddede belirtilmiş olan özelliklere sahip olması halinde bu mal üzerindeki haczin kaldırılması talep edilebilecektir. 7445 sayılı kanunla haczi caiz olmayan malları ve hakları düzenleyen 82. maddede yeni bir düzenleme yapılmıştır. Bu düzenleme uyarınca aile bireylerine ait kişisel eşyalar ile ailenin ortak kullanımına hizmet eden tüm ev eşyasının haczi yasaklanmaktadır. Kanun koyucu, bu düzenlemeyle asgari yaşam standartlarında, insan onuruna yakışır bir şekilde şahısların hayatlarını idame ettirebilmelerini amaçlamaktadır.

Yeni düzenlemeyle İİK m. 82 f. 1 b. 3’te değişiklik yapılmıştır. Düzenleme uyarınca borçlu ve aynı çatı altında yaşayan aile bireylerine ait kişisel eşyanın haczi mümkün olmayacaktır. Haczin yapıldığı yerin borçlu ve ailesinin birlikte yaşamlarını idame ettirdikleri yer olması gerekmektedir. Kanun koyucu tarafından, maddede belirtilen özelliklere sahip malların haczi halinde kişilerin asgari yaşam standartlarının korunamayacağı ve böylelikle insan onuruna yakışır şekilde hayatlarını devam ettirmekten mahrum kalacakları kabul edilmektedir. Borçluyla birlikte haczin yapıldığı mahalde hayatını devam ettiren tüm aile bireylerine ait taşınır malların haczedilmesi halinde, icra mahkemesine yapılacak müracaatla haciz işlemi kaldırılabilecektir. Haciz yapılırken de borçlu ya da aile bireyleri haczedilmek istenen malın kendilerine ait olduğu iddiasıyla haciz işlemine muhalefet edebilirler. İcra müdürü bu muhalefeti yerinde görürse haciz işlemini gerçekleştirmeyecektir. Aile bireylerine ait olan kişisel eşyanın belirlenmesi öncelikle haciz işlemini yapan icra memuru ya da müdürüne aittir. İcra memuru ya da müdürünün yaptığı bu tespite ilişkin değerlendirme ise şikâyet üzerine icra mahkemesi tarafından gerçekleştirilecektir. Kanun koyucu, madde metninde ve gerekçede kişisel eşyanın nasıl tespit edileceği noktasında herhangi bir kriter belirlemiş değildir. 6352 sayılı kanunla 02.07.2012 tarihinde yapılan değişiklik ardından doktrin ve içtihatlarla aile bireyleri için lüzumlu eşyanın tespitinde değerlendirilebilecek kriterler genel hatlarıyla belirlenmiştir. Bizce de aile bireylerine ait kişisel eşyanın tespit edilmesi için aynı kriterlerin kullanılabilmesi mümkün görülmelidir.

Yeni düzenlemeyle ayrıca ailenin ortak kullanımına hizmet eden tüm ev eşyaları da haczi caiz olmayan mal olarak kabul edilmiştir. Eski düzenlemede aynı amaçla kullanılan eşyanın birden fazla olması durumunda bunlardan birinin haczinin mümkün olmadığı düzenlenmekteydi. Değişiklikle birlikte borçlu ile aynı çatı altında yaşayan aile bireylerinin ortak kullanımına hizmet eden tüm ev eşyalarının haczinin mümkün olmayacağı yönünde düzenleme yapılmıştır. Bizce haczi yapılamayacak olan malların kapsamı daha da genişlemiş olmaktadır. Borçlunun aile fertleriyle birlikte oturduğu evde iki buzdolabı varken birinin haczedilmesi eski düzenlemede mümkün iken mevcut değişiklikle birlikte iki buzdolabının kullanımı ailenin yaşamı için ortak kullanıma hizmet eder nitelikte görülürse buzdolaplarının haczi mümkün olmayacaktır.

Kanun koyucu değişiklikle birlikte haczi caiz olmayan malların kapsamını borçluyla birlikte yaşayan aile bireyleri özelinde genişletmiştir. Borçlunun ve aile bireylerinin asgari yaşam standartlarının bir haciz işleminin gerçekleştirilmesi sebebiyle olumsuz etkilenmemesi sağlanmak istenmiştir.